प्रधानमंत्री पीक विमा योजना खरीप - २०२५ बैंक, CSC केंद्र मध्ये व PMFBY पोर्टलवर स्वतः विमा प्रस्ताव सादर करण्याची अंतिम तारीख14 ऑगस्ट 2025

 सर्वेक्षण नोट 

           प्रधानमंत्री फसल विमा योजना (PMFBY) ही भारत सरकारची एक प्रमुख योजना आहे जी शेतकऱ्यांना प्राकृतिक आपत्ती, कीडपतंगांचे संकट, आणि इतर अप्रत्याशित घटनांमुळे झालेल्या फसल नुकसानीपासून संरक्षण देते. या लेखात, आम्ही खरीप २०२५ साठी PMFBY ची संपूर्ण माहिती, विशेषतः विमा प्रस्ताव सादर करण्याची अंतिम तारीख १४ ऑगस्ट २०२५, आणि बँका, CSC केंद्रे, आणि PMFBY पोर्टलद्वारे स्वतः विमा प्रस्ताव कसा सादर करावा याबद्दल तपशीलवार माहिती देत आहोत. या माहितीचे स्रोत विविध विश्वसनीय वेबसाइट्स आणि अधिकृत स्त्रोतांपासून घेतलेले आहेत, जसे की PMFBY ची अधिकृत वेबसाइट, ACKO Insurance, आणि Business Standard.

PMFBY ची पार्श्वभूमी आणि उद्देश

PMFBY २०१६ मध्ये सुरू झाली, आणि ती शेतकऱ्यांना आर्थिक स्थिरता प्रदान करण्यासाठी डिझाइन केली गेली आहे. योजनेचा मुख्य उद्देश शेतकऱ्यांना फसल नुकसानीपासून संरक्षण देणे, त्यांच्या उत्पन्नाला स्थिरता देणे, आणि आधुनिक शेती पद्धतींना प्रोत्साहन देणे आहे. ही योजना केंद्र आणि राज्य सरकार, बँका, CSC केंद्रे, विमा कंपन्या, आणि शेतकऱ्यांमधील एकात्मिक सहभागावर आधारित आहे.

खरीप २०२५ साठी विमा प्रस्ताव सादर करण्याची अंतिम तारीख

संशोधन सुचवते की खरीप २०२५ साठी विमा प्रस्ताव सादर करण्याची अंतिम तारीख १४ ऑगस्ट २०२५ असू शकते. ही तारीख वापरकर्त्याने दिलेली आहे, आणि विविध स्त्रोतांमधून असे दिसते की काही राज्यांमध्ये डेडलाइन वाढवली जाऊ शकते, विशेषतः उत्तर प्रदेश, ओडिशा, मध्य प्रदेश, राजस्थान, आणि छत्तीसगडसारख्या राज्यांमध्ये. उदाहरणार्थ, २०२३ मध्ये उत्तर प्रदेशसाठी डेडलाइन १० ऑगस्टपर्यंत वाढवण्यात आली होती, आणि ओडिशासाठी ५ ऑगस्टपर्यंत. तथापि, १४ ऑगस्ट २०२५ ही तारीख अधिकृतपणे PMFBY वेबसाइटवर सध्या उपलब्ध नाही, परंतु राज्य सरकारांच्या विनंतीनुसार वाढ होण्याची शक्यता आहे, जसे की उत्तर प्रदेशच्या कृषी मंत्र्याने ३१ जुलै २०२५ पासून १५ ऑगस्ट २०२५ पर्यंत वाढ करण्याची विनंती केली होती.

बँकांमार्फत नोंदणी:

शेतकऱ्यांनी आपल्या निकटच्या बँक शाखेत जावे, जिथे PMFBY लागू आहे. तिथे त्यांना अर्ज भरणे आवश्यक आहे, आणि आवश्यक कागदपत्रे सादर करावी लागतील, जसे की आधार कार्ड, बँक खाते विवरण, आणि जमीनीचे कागदपत्रे (जसे की खसरा नंबर). प्रीमियम बँक खात्यातून कपात केला जाईल.

CSC केंद्रांमार्फत नोंदणी:

Common Service Centers (CSC) शेतकऱ्यांसाठी एक सोयीस्कर पर्याय आहे. CSC केंद्रात जाऊन, CSC ऑपरेटर शेतकऱ्यांना अर्ज भरण्यात मदत करतो. आवश्यक कागदपत्रे सादर करावी लागतील, आणि प्रीमियम CSC द्वारे भरणे शक्य आहे.

PMFBY पोर्टलद्वारे नोंदणी:

ऑनलाइन नोंदणीसाठी शेतकऱ्यांनी PMFBY च्या अधिकृत वेबसाइट https://pmfby.gov.in/ वर जावे. तिथे "शेतकरी नोंदणी" अंशावर क्लिक करून, वैयक्तिक माहिती, जमीनीची माहिती, आणि बँक खाते माहिती भरावी. आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करावी, आणि प्रीमियम ऑनलाइन भरणे आवश्यक आहे. ACKO Insurance च्या मते, ऑनलाइन प्रक्रिया जलद आणि सोपी आहे.

पात्र फसली आणि प्रीमियम

PMFBY अंतर्गत खरीप हंगामातील फसली जसे की धान, ज्वारी, बाजरी, मका, तूर, उडीद, मूग, गहू, आदि कवर केल्या जातात. प्रीमियम खरीप हंगामासाठी २%, रबी हंगामासाठी १.५%, आणि वार्षिक वणवणी/बागायती फसलींसाठी ५% आहे. शिल्लक प्रीमियम सरकारने सबसिडी दिली जाते, ज्यामुळे शेतकऱ्यांसाठी ही योजना परवडणारी बनते.

दावा प्रक्रिया

फसल नुकसान झाल्यास, शेतकऱ्यांनी ७२ तासांत दावा नोंदवणे आवश्यक आहे. दावा प्रक्रियेत, विमा कंपनी आणि सरकार संयुक्तपणे नुकसानाची पडताळणी करते, आणि आधुनिक तंत्रज्ञान जसे की रिमोट सेन्सिंग, सॅटेलाईट इमेजरी, आणि क्रॉप-कटिंग प्रयोगांचा वापर केला जातो. दावा प्रक्रिया जलद आणि पारदर्शक आहे, परंतु काही वेळा दावे मंजूर होण्यात विलंब होण्याच्या तक्रारी आल्या आहेत, ज्यावर सरकारने तंत्रज्ञानाद्वारे सुधारणा केल्या आहेत.

PMFBY चे फायदे

• आर्थिक सुरक्षा: प्राकृतिक आपत्तींमुळे झालेले नुकसान कमी करणे.
• कमी प्रीमियम: सरकारने प्रीमियममध्ये मोठी सबसिडी दिली आहे.
• विविध फसलींचे कव्हरेज: खरीप, रबी, आणि वार्षिक फसलींसाठी उपलब्ध.
• सोयीस्कर प्रक्रिया: बँका, CSC केंद्र, आणि ऑनलाइन पोर्टल यांच्यामार्फत सुलभ विमा.

निष्कर्ष

खरीप २०२५ साठी PMFBY अंतर्गत विमा प्रस्ताव सादर करण्याची अंतिम तारीख १४ ऑगस्ट २०२५ असू शकते, आणि शेतकऱ्यांनी बँका, CSC केंद्रे, किंवा PMFBY पोर्टलद्वारे नोंदणी करावी. ही योजना शेतकऱ्यांसाठी आर्थिक स्थिरता सुनिश्चित करते, आणि प्राकृतिक आपत्तींमुळे झालेल्या नुकसानीपासून संरक्षण देते. शेतकऱ्यांनी या योजनेचा फायदा घेऊन आपल्या फसलींचे संरक्षण करावे.

स्रोत:

• PMFBY अधिकृत वेबसाइट: https://pmfby.gov.in/
• ACKO Insurance: https://www.acko.com/health-insurance/pmfby-pradhan-mantri-fasal-bima-yojana/
• Business Standard: https://www.business-standard.com/india-news/pm-fasal-bima-yojana-2025-all-about-damage-compensation-and-how-to-apply-nc-125072800629_1.html