नमो ड्रोन दीदी योजना 2025: महिलांना ड्रोनसाठी 8 लाख अनुदान, अर्ज प्रक्रिया आणि संपूर्ण माहिती

भारत सरकारने ग्रामीण महिलांना सशक्त आणि आत्मनिर्भर बनवण्यासाठी नमो ड्रोन दीदी योजना (Namo Drone Didi Yojana) सुरू केली आहे. या योजनेअंतर्गत, महिला स्वयंसहाय्यता गटांना (SHG) शेतीसाठी ड्रोन खरेदी करण्यासाठी 80% अनुदान (जास्तीत जास्त 8 लाख रुपये) मिळणार आहे. ही योजना 2023-24 ते 2025-26 या कालावधीत राबवली जाणार असून, यामुळे ग्रामीण महिलांना रोजगाराच्या नवीन संधी उपलब्ध होतील आणि शेती क्षेत्रात तंत्रज्ञानाचा वापर वाढेल. या ब्लॉग पोस्टमध्ये आपण या योजनेची सविस्तर माहिती, अर्ज प्रक्रिया, पात्रता निकष आणि फायदे याबद्दल जाणून घेऊ.

नमो ड्रोन दीदी योजनेचा उद्देश

नमो ड्रोन दीदी योजना ही केंद्र सरकारची एक महत्त्वाकांक्षी योजना आहे, जी ग्रामीण महिलांना आधुनिक तंत्रज्ञानाशी जोडून त्यांना आर्थिकदृष्ट्या स्वावलंबी बनवण्यावर लक्ष केंद्रित करते. या योजनेचा मुख्य उद्देश खालीलप्रमाणे आहे:

• महिला सशक्तीकरण: स्वयंसहाय्यता गटातील महिलांना ड्रोन चालवण्याचे प्रशिक्षण देऊन त्यांना रोजगाराच्या नवीन संधी उपलब्ध करणे.
• शेतीत तंत्रज्ञानाचा वापर: ड्रोनच्या माध्यमातून खत आणि कीटकनाशकांची फवारणी, पिकांची देखरेख आणि जमिनीचे सर्वेक्षण यासारख्या कामांना गती देणे.
• आर्थिक उत्पन्न: महिलांना ड्रोन भाड्याने देऊन दरवर्षी किमान 1 लाख रुपये अतिरिक्त उत्पन्न मिळवून देणे.
• पर्यावरणपूरक शेती: ड्रोन तंत्रज्ञानामुळे कमी वेळेत आणि कमी संसाधनांसह शेतीतील कामे पूर्ण होतात, ज्यामुळे पर्यावरणाचे संरक्षण होते.

योजनेचे प्रमुख वैशिष्ट्ये

• अनुदान: ड्रोन खरेदीच्या एकूण खर्चापैकी 80% किंवा जास्तीत जास्त 8 लाख रुपये अनुदान स्वरूपात मिळते.
• कर्ज सुविधा: उर्वरित 20% रक्कमेसाठी 3% व्याजदराने कृषी अवसंरचना निधी (AIF) अंतर्गत कर्ज उपलब्ध आहे.
• प्रशिक्षण: स्वयंसहाय्यता गटातील निवडक महिलांना 15 दिवसांचे ड्रोन पायलट प्रशिक्षण आणि 5-10 दिवसांचे शेतीसाठी ड्रोन वापराचे प्रशिक्षण दिले जाते.
• मानधन: ड्रोन दीदी म्हणून काम करणाऱ्या महिलांना दरमहा 15,000 रुपये मानधन मिळते.
• ड्रोन पॅकेज: ड्रोनसह चार बॅटरी, चार्जिंग हब आणि आवश्यक उपकरणे मिळतात.
• बजेट: योजनेसाठी 1261 कोटी रुपये निधी राखीव आहे, ज्यामुळे 15,000 स्वयंसहाय्यता गटांना लाभ मिळेल.

पात्रता निकष

नमो ड्रोन दीदी योजनेचा लाभ घेण्यासाठी खालील निकष पूर्ण करणे आवश्यक आहे:

• अर्जदार महिला भारतीय नागरिक असावी.
• स्वयंसहाय्यता गटाची (SHG) सक्रिय सदस्य असावी.
• वय 18 वर्षांपेक्षा जास्त असावे.
• ड्रोन चालवण्याची आणि शेतीसाठी वापरण्याची इच्छा असावी.
• स्थानिक रहिवासी असल्याचा दाखला आवश्यक आहे.

आवश्यक कागदपत्रे

अर्ज प्रक्रियेसाठी खालील कागदपत्रे आवश्यक आहेत:

• आधार कार्ड
• पॅन कार्ड
• स्थानिक रहिवासी प्रमाणपत्र
• स्वयंसहाय्यता गटाचे ओळखपत्र
• बँक खाते तपशील (IFSC कोडसह)
• पासपोर्ट आकाराचा फोटो
• ई-मेल आयडी आणि मोबाईल नंबर

अर्ज प्रक्रिया

नमो ड्रोन दीदी योजनेचा लाभ घेण्यासाठी खालील स्टेप्स फॉलो करा:

1. ऑनलाइन नोंदणी:

   • केंद्र सरकारच्या अधिकृत पोर्टलवर जा (उदा., https://www.govtschemes.in किंवा संबंधित कृषी विभागाचे संकेतस्थळ).
   • स्वयंसहाय्यता गटाची नोंदणी करा किंवा लॉगिन करा.

2. अर्ज फॉर्म भरा:

   • वैयक्तिक माहिती, गटाचा तपशील आणि बँक खाते माहिती प्रविष्ट करा.
   • आवश्यक कागदपत्रे स्कॅन करून अपलोड करा.

3. छाननी आणि मंजुरी:

   • अर्ज सबमिट केल्यानंतर कृषी विभाग किंवा संबंधित यंत्रणेमार्फत छाननी केली जाते.
   • मंजुरीनंतर अनुदानाची रक्कम थेट बँक खात्यात (DBT) जमा होते.

4. प्रशिक्षण:

   • निवड झालेल्या महिलांना 15 दिवसांचे ड्रोन चालवण्याचे आणि 5-10 दिवसांचे शेतीसाठी ड्रोन वापराचे प्रशिक्षण दिले जाते.

अर्ज करण्याची मुदत: योजनेची मुदत 2023-24 ते 2025-26 असून, अर्ज प्रक्रिया स्थानिक कृषी विभाग किंवा पोर्टलवर उपलब्ध असते. अद्ययावत माहितीसाठी अधिकृत संकेतस्थळ तपासा.

योजनेचे फायदे

• आर्थिक स्वावलंबन: ड्रोन भाड्याने देऊन आणि शेतीसाठी सेवा पुरवून महिलांना दरवर्षी किमान 1 लाख रुपये अतिरिक्त उत्पन्न मिळू शकते.
• रोजगार निर्मिती: दरमहा 15,000 रुपये मानधन आणि ड्रोन भाड्याच्या माध्यमातून नियमित उत्पन्न.
• शेतीत प्रगती: ड्रोनमुळे कमी वेळेत आणि कमी खर्चात खत आणि कीटकनाशकांची फवारणी, पिकांची देखरेख आणि बियाणे पेरणी शक्य होते.
• महिला सशक्तीकरण: ग्रामीण महिलांना तंत्रज्ञानाशी जोडून त्यांना आत्मविश्वास आणि स्वावलंबन मिळते.
• पर्यावरणपूरक: ड्रोनमुळे संसाधनांचा काटकसरीने वापर होतो, ज्यामुळे पर्यावरणाचे संरक्षण होते.

ड्रोनचा वापर

नमो ड्रोन दीदी योजनेअंतर्गत ड्रोनचा वापर खालीलप्रमाणे केला जाईल:

• खत आणि कीटकनाशक फवारणी: नॅनो-खते आणि कीटकनाशके यांची अचूक फवारणी.
• पिकांची देखरेख: ड्रोनद्वारे पिकांच्या आरोग्याचे निरीक्षण आणि डेटा संकलन.
• जमिनीचे सर्वेक्षण: शेतीच्या जमिनीचे मोजमाप आणि मॅपिंग.
• बियाणे पेरणी: ड्रोनद्वारे बियाणे पेरण्याची प्रक्रिया जलद आणि कार्यक्षम होते.

योजनेचा प्रभाव

• ग्रामीण अर्थव्यवस्था: या योजनेमुळे ग्रामीण भागात रोजगाराच्या नवीन संधी निर्माण होतात आणि स्थानिक अर्थव्यवस्था बळकट होते.
• लखपती दीदी: केंद्र सरकारने 3 कोटी महिलांना लखपती दीदी बनवण्याचे उद्दिष्ट ठेवले आहे, आणि नमो ड्रोन दीदी योजना हा त्याचा महत्त्वाचा भाग आहे.
• प्रेरणादायी कहाण्या: उदाहरणार्थ, बिहारमधील शबीनाने या योजनेच्या माध्यमातून ड्रोनद्वारे दररोज 2,000 ते 3,000 रुपये कमावले आणि लखपती दीदी बनली.

संपर्क आणि अधिक माहिती

• ऑनलाइन पोर्टल: https://www.govtschemes.in किंवा स्थानिक कृषी विभागाचे संकेतस्थळ तपासा.
• संपर्क कार्यालय:
  • स्थानिक कृषी विज्ञान केंद्र (KVK)
  • जिल्हा कृषी विभाग
  • राष्ट्रीय ग्रामीण आजीविका मिशन (NRLM) कार्यालय

निष्कर्ष

नमो ड्रोन दीदी योजना ही ग्रामीण महिलांना सशक्त बनवण्यासाठी आणि शेती क्षेत्रात तंत्रज्ञानाचा वापर वाढवण्यासाठी एक क्रांतिकारी पाऊल आहे. 8 लाख रुपयांपर्यंत अनुदान, 15,000 रुपये मासिक मानधन आणि मोफत प्रशिक्षण यामुळे ही योजना महिलांसाठी आर्थिक स्वावलंबनाची मोठी संधी आहे. जर तुम्ही स्वयंसहाय्यता गटाच्या सदस्य असाल, तर लवकरात लवकर अर्ज करा आणि या योजनेचा लाभ घ्या. सौर ऊर्जेप्रमाणेच ड्रोन तंत्रज्ञान देखील ग्रामीण भारताला नव्या उंचीवर नेईल!

संबंधित कीवर्ड्स: नमो ड्रोन दीदी योजना, 8 लाख अनुदान, स्वयंसहाय्यता गट, ड्रोन शेती, महिला सशक्तीकरण, कृषी तंत्रज्ञान, ऑनलाइन अर्ज