ऑनलाईन पद्धतीने सातबारा उतारा नोंदणी: सविस्तर माहिती आणि प्रक्रिया
परिचय
सातबारा उतारा हा महाराष्ट्रातील जमिनीच्या मालकीशी संबंधित एक महत्त्वाचा दस्तऐवज आहे. हा दस्तऐवज जमिनीचा मालकी हक्क, क्षेत्रफळ, पिकांचे तपशील आणि इतर माहिती प्रदान करतो. आता, महाराष्ट्र सरकारच्या महाभूलेख पोर्टलच्या माध्यमातून तुम्ही घरबसल्या ऑनलाईन पद्धतीने सातबारा उतारा मिळवू शकता आणि त्यात नोंदणी करू शकता. या लेखात, आम्ही ऑनलाईन सातबारा नोंदणीची संपूर्ण प्रक्रिया, फायदे आणि महत्त्वाची माहिती सविस्तरपणे सांगणार आहोत.
सातबारा उतारा म्हणजे काय?
सातबारा (7/12) हा जमिनीच्या मालकीचा पुरावा आहे, जो महाराष्ट्र जमीन महसूल कायद्याच्या कलम 7 आणि 12 अंतर्गत तयार केला जातो. यात खालील माहिती समाविष्ट आहे:
- जमिनीचा तपशील: गट क्रमांक, सर्व्हे नंबर, क्षेत्रफळ, जमिनीचा प्रकार (जिरायती, बागायती, नापीक इ.).
- मालकाची माहिती: खातेदाराचे नाव, हिस्सेदार, वारसदार.
- कर्ज आणि बोजा: जमिनीवर असलेले कर्ज, बँक किंवा संस्थेची माहिती.
- पिकांचा तपशील: कोणती पिके घेतली गेली, त्यांचे क्षेत्र आणि जलसिंचनाचा स्रोत.
सातबारा हा जमीन खरेदी-विक्री, कर्ज मिळवणे, आणि सरकारी योजनांचा लाभ घेण्यासाठी आवश्यक आहे.
ऑनलाईन सातबारा नोंदणीचे फायदे
- वेळेची बचत: तलाठी कार्यालयात खेटे घालण्याची गरज नाही. घरबसल्या सातबारा मिळवता येतो.
- पारदर्शकता: डिजिटल प्रणालीमुळे माहिती अचूक आणि पारदर्शक मिळते.
- सुरक्षितता: डिजिटल स्वाक्षरी असलेला सातबारा कायदेशीर कामासाठी वापरता येतो.
- सोयीस्कर: मोबाईल किंवा संगणकावरून कधीही, कुठेही नोंदणी करता येते.
- खर्चात बचत: वारंवार कार्यालयात जाण्याचा खर्च आणि वेळ वाचतो.
ऑनलाईन सातबारा नोंदणीची प्रक्रिया
महाराष्ट्र सरकारच्या महाभूलेख (https://bhulekh.mahabhumi.gov.in/) संकेतस्थळावर सातबारा उतारा नोंदणी आणि डाउनलोड करण्याची सुविधा उपलब्ध आहे. खालील स्टेप्स फॉलो करा:
1. महाभूलेख पोर्टलवर जा
- वेबसाइट: https://bhulekh.mahabhumi.gov.in/ किंवा https://digitalsatbara.mahabhumi.gov.in/ वर जा.
- वेबसाइट उघडल्यानंतर, उजव्या बाजूला मराठी भाषा निवडा, जेणेकरून प्रक्रिया सोपी होईल.
2. नोंदणी (Registration)
- जर तुम्ही प्रथमच वेबसाइट वापरत असाल, तर नवीन वापरकर्ता नोंदणी (New User Registration) पर्यायावर क्लिक करा.
- फॉर्म भरा:
- नाव, मधले नाव, आडनाव
- लिंग (Gender), राष्ट्रीयत्व (Nationality)
- मोबाईल क्रमांक
- ईमेल आयडी (पर्यायी)
- सुरक्षा प्रश्न: 4-5 सोप्या प्रश्नांपैकी एकाचे उत्तर द्या.
- Captcha: स्क्रीनवर दिसणारा Captcha कोड टाका.
- Submit: सबमिट बटण दाबा. यशस्वी नोंदणीनंतर, तुम्हाला लॉगिन आयडी आणि पासवर्ड मिळेल.
3. लॉगिन
- नोंदणीनंतर, लॉगिन पर्यायावर क्लिक करा.
- लॉगिन पर्याय:
- युजर आयडी आणि पासवर्ड: नोंदणीवेळी मिळालेला आयडी आणि पासवर्ड वापरा.
- OTP आधारित लॉगिन: मोबाईल क्रमांक टाकून OTP द्वारे लॉगिन करा.
- लॉगिन केल्यानंतर डॅशबोर्ड उघडेल.
4. जमिनीचा तपशील निवडा
- जिल्हा, तालुका, गाव: ड्रॉपडाउन मेनूमधून तुमचा जिल्हा, तालुका आणि गाव निवडा.
- अभिलेख प्रकार: सातबारा (7/12), आठ-अ, फेरफार इत्यादींपैकी सातबारा निवडा.
- जमिनीचा तपशील: सर्व्हे नंबर, गट क्रमांक, पहिले नाव, मधले नाव, आडनाव किंवा संपूर्ण नाव यापैकी कोणतीही एक माहिती टाका.
- शोधा (Search): शोधा बटणावर क्लिक करा.
5. सातबारा पाहणे आणि डाउनलोड
- शोध निकालात तुमच्या जमिनीचा सातबारा दिसेल.
- पाहणे: सातबारा पाहण्यासाठी View 7/12 पर्यायावर क्लिक करा.
- डिजिटल स्वाक्षरीत सातबारा:
- डिजिटल स्वाक्षरी असलेला सातबारा डाउनलोड करण्यासाठी, Download Digitally Signed 7/12 पर्याय निवडा.
- यासाठी नाममात्र शुल्क (रु. 15 ते रु. 1000) लागू शकते, जे क्रेडिट कार्ड, डेबिट कार्ड, UPI किंवा नेट बँकिंगद्वारे भरता येते.
- डाउनलोड केलेला सातबारा कायदेशीर कामासाठी वापरता येतो.
6. सातबारा दुरुस्ती (जर आवश्यक असेल)
- जर सातबाऱ्यात चूक असेल (उदा., नाव, क्षेत्रफळ), तर 7/12 Mutations पर्यायावर क्लिक करा.
- User is Citizen निवडा आणि फॉर्म भरा:
- चुकीचे नाव किंवा क्षेत्रफळ दुरुस्त करण्यासाठी तपशील टाका.
- जुन्या हस्तलिखित सातबारा किंवा फेरफार उताऱ्याची स्कॅन कॉपी अपलोड करा.
- Submit: अर्ज सबमिट करा. तलाठी कार्यालयाकडून पडताळणीनंतर दुरुस्ती केली जाते.
सातबारा उताऱ्याचे प्रकार
- विना स्वाक्षरी सातबारा: हा फक्त माहितीसाठी आहे, कायदेशीर कामासाठी वापरता येत नाही.
- डिजिटल स्वाक्षरीत सातबारा: हा कायदेशीर कामासाठी वापरता येतो आणि सरकारी योजनांसाठी वैध आहे.
- हस्तलिखित सातबारा: पारंपरिक पद्धतीने तलाठी कार्यालयातून मिळणारा सातबारा.
सातबारा नोंदणीसाठी आवश्यक कागदपत्रे
- आधार कार्ड: ओळखीचा पुरावा.
- मोबाईल क्रमांक: OTP साठी.
- जमिनीचा तपशील: गट क्रमांक, सर्व्हे नंबर किंवा मालकाचे नाव.
- जुना सातबारा (दुरुस्तीसाठी): जर दुरुस्ती आवश्यक असेल.
सातबारा नोंदणीत येणाऱ्या अडचणी आणि उपाय
- तांत्रिक अडचणी: वेबसाइट कधीकधी हळू चालते. उपाय: वेगळ्या ब्राउझर (Google Chrome, Mozilla Firefox) वापरा किंवा इंटरनेट कनेक्शन तपासा.
- चुकीची माहिती: सातबाऱ्यात चुकीची माहिती दिसल्यास तलाठी कार्यालयाशी संपर्क साधा.
- OTP न येणे: मोबाईल नेटवर्क तपासा किंवा पर्यायी मोबाईल क्रमांक वापरा.
- पेमेंट अडचणी: UPI किंवा बँक कार्ड वापरताना तांत्रिक अडचण आल्यास बँकेशी संपर्क साधा.
सातबारा उताऱ्याचा उपयोग
- जमीन खरेदी-विक्री: मालकी हक्काचा पुरावा म्हणून.
- कर्ज मिळवणे: बँकेत कर्जासाठी अर्ज करताना.
- सरकारी योजना: पीएम किसान सन्मान निधी, पीक विमा योजनेसाठी.
- विवाद सोडवणे: जमिनीच्या मालकीबाबत वाद असल्यास.
सातबारा उताऱ्यातील बदल (2021 नंतर)
2021 मध्ये, महाराष्ट्र सरकारने सातबारा उताऱ्यात 11 महत्त्वाचे बदल केले:
- नवीन एकक: शेतीसाठी हेक्टर आर चौरस मीटर आणि बिनशेतीसाठी आर चौरस मीटर.
- खाते क्रमांक: आता खातेदाराच्या नावासमोर नमूद केला जातो.
- फेरफार क्रमांक: सर्व जुने फेरफार क्रमांक एका नवीन रकान्यात दर्शवले जातात.
- लोगो: सातबाऱ्यावर महाराष्ट्र शासन आणि ई-महाभूमी प्रकल्पाचा लोगो.
वारस नोंदणी
- ऑनलाईन वारस नोंदणी: सातबाऱ्यावर वारसदाराची नोंदणी करण्यासाठी 7/12 Mutations पर्यायावर जा, वारस नोंद निवडा, आणि आवश्यक माहिती भरा.
- कागदपत्रे: मृत्यू प्रमाणपत्र, वारसदारांचे आधार कार्ड, आणि जुन्या सातबाऱ्याची प्रत अपलोड करा.
- यामुळे वारसदारांना जमिनीचा मालकी हक्क मिळण्यास मदत होते.
सातबारा डाउनलोडचा खर्च
- विना स्वाक्षरी सातबारा: मोफत.
- डिजिटल स्वाक्षरीत सातबारा: प्रति पान रु. 15 पासून रु. 1000 पर्यंत शुल्क (जमिनीच्या तपशीलानुसार).
निष्कर्ष
ऑनलाईन सातबारा नोंदणीमुळे जमिनीच्या मालकीशी संबंधित प्रक्रिया अधिक सोपी, पारदर्शक आणि जलद झाली आहे. महाभूलेख पोर्टलच्या माध्यमातून तुम्ही घरबसल्या सातबारा मिळवू शकता आणि त्यात आवश्यक दुरुस्त्या करू शकता. ही सुविधा शेतकरी आणि जमीन मालकांसाठी वरदान ठरली आहे. जर तुम्हाला सातबारा नोंदणीबाबत काही शंका असतील, तर खाली कमेंट करा किंवा तलाठी कार्यालयाशी संपर्क साधा.
अधिक माहितीसाठी: https://bhulekh.mahabhumi.gov.in/ ला भेट द्या.
0 टिप्पण्या